Temporomandibular eklem bozuklukları (TME), çene eklemlerinin yanı sıra çevredeki kasları ve bağları etkileyen rahatsızlıklardır. Travma, maloklüzyon veya aşınma ve yıpranma bu durumun potansiyel nedenleridir. Çene ağrısı, baş ağrısı, kulak ağrısı ve yüz rahatsızlığı bu durumun tipik belirtileridir.
Her kulağın hemen önünde, yüzün her iki tarafında temporomandibular eklemler olarak bilinen bir çift eklem bulunur. Temporomandibular eklemler alt çene kemiğini kafatasına bağlar ve çiğneme ve konuşma gibi önemli aktiviteleri kolaylaştırmaya yardımcı olur.
Temporomandibular eklem bozukluğu en tipik olarak TMD olarak adlandırılır. Temporomandibular eklemlerde ortaya çıkan sorunları ifade etmek için kullanılır.
Çene eklemlerini çevreleyen kaslar ve bağlar iltihaplandığında veya tahriş olduğunda, TME disfonksiyonu olarak bilinen bir durum gelişebilir. Hastalık akut veya kronik olabilir ve neden olduğu ağrı orta ila şiddetli arasında değişebilir.
TME disfonksiyonu insanları en sık 25-45 yaşları arasında etkiler ve kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Aşağıdakiler, bu bozukluğun en sık görülen semptomlarından bazılarıdır:
Bazı durumlarda, TMD semptomları tedaviye ihtiyaç kalmadan çözülebilir. Devam etmesi durumunda, doktorunuz, genelde aynı anda uygulanabilecek birçok tedavi seçeneği sunabilir. İlk olarak ilaçlı ve alternatif tedavilere çalışılır.
Reçetesiz satılan ilaçlar temporomandibular eklem rahatsızlığını hafifletmek için yetersizse, diş hekimi kısa bir süre için daha güçlü ilaçlar reçete edebilir. Öte yandan antidepresanlar öncelikle depresyonu tedavi etmek için kullanılsa da düşük dozlarda ağrı, bruksizm ve uykusuzluğu tedavi etmek için de kullanılır. Kas gevşeticiler, bazı durumlarda TME sorunlarının neden olduğu spazmların neden olduğu rahatsızlığı hafifletmek için kullanabilir.
Çene kasları için germe ve güçlendirme egzersizlerine ek olarak, diğer tedaviler arasında ultrason, nemli ısı ve buz bulunur. Ek olarak, terapi, hastanın ağrıyı şiddetlendirebilecek koşulları ve davranışları tanımasına yardımcı olabilir, böylece bunlardan kaçınılabilir. Örnekler arasında diş sıkma, gıcırdatma, çene eğme ve tırnak ısırma sayılabilir.
Yukarıda belirtilen tedavi seçenekleri hasta için çözümsüz kalırsa, uzmanlar TMD tedavisi için ameliyat önerebilir.
Artrosentez, eklem içine küçük iğnelerin sokulmasını içeren minimal invaziv bir tekniktir. Bu, enflamatuar maddeleri ortadan kaldırmak için eklemden sıvı enjekte edilir.
Eklem içine kortikosteroid enjeksiyonları bazı hastalar için faydalı olabilir. Botulinum toksininin çene kaslarına enjekte edilmesi, zaman zaman TME ile ilgili rahatsızlığı hafifletebilir.
Bazı durumlarda, artroskopik cerrahi, çeşitli TME sorunlarının tedavisinde açık eklem ameliyatı kadar faydalı olabilir. Eklem boşluğuna kısa, ince bir tüp sokulur, ardından bir artroskop yerleştirilir ve küçük cerrahi aletler kullanılır. TME artroskopisi açık eklem cerrahisine göre daha az risk ve yan etki taşır ancak bazı sınırları da vardır.
Temporomandibular eklem bozukluğu daha konservatif tedavilere yanıt vermiyorsa ve eklemdeki yapısal bir sorunun sonucu gibi görünüyorsa, diş hekimi eklem replasmanı veya onarım ameliyatı önerebilir. Ancak artrotominin diğer tedavilere göre daha büyük riskleri vardır ve avantaj ve dezavantajları tartıldıktan sonra çok dikkatli değerlendirilmesi gerekir.
Bazı TME sorunlarına, hastanın kapanışının birbirine uyması gibi dış nedenler neden olur. Bununla birlikte, bazı durumlarda TME disfonksiyonu riskini şu şekilde azaltabilirler:
Temporomandibular eklem bozukluğu tedavi edilmezse, kalıcı rahatsızlık ve iltihaplanma gibi ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir. Ek olarak, ısırma sorunlarına, diş erozyonuna ve uyku apnesi, uykusuzluk ve anksiyete gibi kronik hastalıklara neden olabilir.
TME disfonksiyon semptomlarının çoğu normalde bir ay içinde düzelir. Bununla birlikte, altta yatan sorunun ciddiyetine bağlı olarak, özellikle artrit veya bruksizmin neden olduğu bazı temporomandibular eklem bozukluğu sorunları aylarca veya yıllarca oyalanabilir.
